Raphael: “Van oorsprong ben ik historicus en een groot liefhebber van Italië. De schoonheid, de geschiedenis en de gastvrijheid van Italië zijn mijn drijfveren om te doen wat ik doe. En dat heeft ertoe geleid dat ik, eigenlijk bij toeval, ondernemer ben geworden. Italië is een prachtig land dat ontzettend veel te bieden heeft. En ik vind het belangrijk dat iedereen hiervan kan genieten. Daarnaast vind ik het belangrijk dat Europeanen elkaar goed leren kennen. Zelf heb ik ontdekt dat treinreizen een ideale manier is om naar en door Italië te reizen. En dat geldt voor praktisch heel Europa. We zijn misschien een beetje verslaafd geraakt aan exotische bestemmingen en andere werelddelen, terwijl Europa ontzettend divers is. Nu we zo makkelijk naar de andere kant van de wereld kunnen reizen, zijn we Europa een beetje vergeten, lijkt het. En dat is jammer. Met de corona-crisis hebben we Europa weer meer ontdekt, en terecht. Wat mij drijft is mensen in te laten zien dat Europa ontzettend leuk is en dat het goed te combineren is met een duurzame keuze als het gaat om de manier van reizen. En je krijgt hier veel voor terug. Het reizen met de trein is al een vakantie op zich. Het uitzicht is compleet anders dan je blik op de snelweg. En de luchthavens zijn over het algemeen ook niet de meest aantrekkelijke en relaxte plekken. Ik word geprikkeld als mensen zeggen dat het reizen per trein lastig en duur is. Ik wil de boodschap overbrengen dat dit beeld niet klopt. En dat het zo is, heb ik persoonlijk ervaren.”

Marcel: “Kun je verklaren waar het beeld vandaan komt dat het reizen per trein ingewikkeld en duur is?”

Raphael: “Jazeker, een belangrijke reden is dat we sinds de jaren ’90, toen het voor de meeste mensen economisch steeds beter ging, zijn doodgeknuffeld door de luchtvaartindustrie, met als gevolg een enorme groei van het aantal vluchten. Het vliegen werd van iets bijzonders tot bijna iets banaals. De tickets werden steeds goedkoper en er is sprake van een enorme toegenomen concurrentie in de luchtvaart. En we weten allemaal dat we het niet zo vol kunnen houden. Vandaag de dag zien we het tij wel wat keren. Zo deed een woord als vliegschaamte haar intrede. In de roman van Ilja Leonard Pfeijffer, ‘Grand Hotel Europa’, komt het mooi tot uiting. Mensen zoeken een soort kick en kijken neer op toeristen in hun eigen woonplaats. En ze ergeren zich aan toeristen die ze tegenkomen aan de andere kant van de wereld. Het lijkt een soort drugs. Je moet steeds verder om die kick op te zoeken. Het wordt daarmee allemaal wat opgeklopt en lijkt te zijn verworden tot een status-ding. Vakantie is hiermee stress geworden. En dat is toch verschrikkelijk?! Vakantie is vrije tijd en geen wedstrijd.

We kennen inmiddels het begrip slow food en wat mij betreft omarmen we ook slow travel. Als je de tijd neemt, wordt reizen leuker en waardevoller. Het leuke van de trein is dat het reizen juist wat langer duurt. Maar het is geen vervelende tijd. Je vakantie begint dan direct. Je krijgt tijd cadeau. Reizen per trein is veel meer ontspannen dan het vliegtuig. En vergeet ook niet de extra tijd die je nodig hebt om naar de luchthaven te reizen en de wachttijd daar voordat je überhaupt het vliegtuig in mag stappen. Niemand gaat toch voor de lol in een vliegtuig zitten. Vliegen is een middel om te komen op de plaats van bestemming. Zo wordt treinreizen vervolgens ook gezien en dus kijken mensen: “hoelang ben ik onderweg?”. Ze vergeten hierbij dat het reizen per trein heel veel voordelen biedt. Je kunt wat wandelen, naar de restauratiewagon gaan en genieten van het uitzicht tijdens het reizen. De treinen zijn over het algemeen voorzien van alle gemakken. Ik neem zelf wel eens een langere route omdat treinen voor mij een doel en een middel ineen is. We moeten herontdekken dat de trein er voor iedereen is.”

Marcel: “Was duurzaamheid voor jou altijd al een belangrijk thema?”

Raphael: “In 2005 vloog ik nog met Ryanair naar Rome. Vanuit mijn opvoeding heb ik meegekregen om zuinig te leven en verspilling te voorkomen. Mijn moeder bracht zelf nog de mayonaise mee als we een keer bij de IKEA gingen eten. Daarom ben ik wellicht ook gevoelig voor prijsprikkels en let ik daar op. Maar eerlijk, dat was toen nog niet omdat ik nou zo met duurzaamheid bezig was. Ik begrijp daarom ook heel goed dat mensen zoeken naar een goedkope manier van reizen en kiezen voor de budget-tickets.

Ik ben begonnen met biologisch te eten. Hoewel ik toen niet veel geld te spenderen had, vond ik biologisch eten belangrijk. En het was niet alleen vanwege de duurzaamheid. Het feit dat ik in de supermarkt niet hoef te kiezen uit 10 verschillende mayonaises, want ik pak die ene biologische, geeft mij rust. En die rust van het niet hoeven kiezen vind ik eigenlijk wel heel lekker. Als consument worden we overspoeld door keuzes. En voor reizen geldt voor mij hetzelfde. Het niet hoeven te kiezen uit al die aanbieders van vliegtickets. Voor de trein kies je de dag en het tijdstip. Het aantal opties is veel beperkter en dat geeft mij rust in plaats van keuzestress. De laatste jaren heb ik mij veel meer verdiept in de desastreuze consequenties van onze manier van leven.

In 2006 ging ik studeren in Italië. Ik had toen veel bagage omdat ik een half jaar zou blijven. Met veel bagage is het reizen per trein veel gemakkelijker, merkte ik. Mensen lijken vriendelijker en minder gestrest dan tijdens een vliegreis. Vliegen is het middel om ergens te komen. Terwijl treinen op zich zo’n beleving is, dat het ook een doel is naast het bereiken van de bestemming. Ik heb ontdekt dat het helemaal niet zo duur hoeft te zijn. Wat ik heel jammer zou vinden is als het reizen per trein een stigma heeft van ‘geitenwollen sokken’. Dat bestrijd ik ten zeerste.”

: “In de jaren ’90 is het vliegen heel erg gepromoot, het werd goedkoper en voor een groot publiek bereikbaar. Vliegen brengt je immers naar de meest bijzondere en exotische plekken op aarde. Zou er over het reizen per trein niet meer moeten worden ingespeeld op het gevoel van de positieve beleving?”

Raphael: “Helemaal mee eens. Met de trein reizen gaat over veel meer dan alleen duurzaam reizen. Ik ben over mijn ervaringen met treinreizen op sociale media gaan schrijven en dat leidde tot heel veel reacties. En omdat er zoveel belangstelling voor was, heb ik besloten om mij te richten op het promoten van het reizen per trein. Natuurlijk is reizen per trein veel duurzamer, maar elke reden om een trein te nemen is een goede reden. De trein heeft nog veel meer voordelen. Ik ga niet wijzen met het vingertje, maar ik wil wel vertellen hoe leuk en cool het is om met de trein te reizen. Heb je niets met duurzaamheid, dan is het reizen per trein nog steeds een heel goed idee. Wat jammer is dat het snel gaat over alleen duurzaamheid.”

Marcel: “Dat het reizen per trein minder schadelijk is dan vliegen zal niemand verrassen. Maar hoe duurzaam is reizen per trein?”

Raphael: “Duurzaam is een relatief begrip. Het meest duurzaam is om helemaal niets te doen. Ik vind dat je niet te rigide moet zeggen “dit is wel of niet duurzaam”. Het gaat vooral om meer of minder duurzaam. Reizen levert per definitie uitstoot op. Dan moet je kijken wat dan de meest duurzame optie is, en wat het meest realistisch. Je kunt de oceaan overvaren voor een weekend New York, maar je kunt je afvragen of dat realistisch is. Als het gaat over reizen binnen Europa, zijn er goede mogelijkheden om veel duurzamer te reizen dan we denken en dan we gewend zijn. Ik durf te stellen dat als je duurzamer wilt reizen, je helemaal niet zo veel hoeft op te geven. De trein is vaak het beste alternatief. De treinen rijden bijna altijd elektrisch en de stroom wordt vaak duurzaam opgewekt. Hierin zitten verschillen binnen Europa, maar bijvoorbeeld de Deutsche Bahn en de NS laten hun treinen rijden op 100% duurzame energie. Natuurlijk is er ook uitstoot bij de productie van de treinen en bij het aanleggen en onderhouden van het spoortraject. Daar moet je eerlijk over zijn. Daarmee blijft de trein nog steeds een van de meest duurzame opties. In Italië speelt er nog iets anders. Met het aanleggen van de hogesnelheidslijn van Milaan naar Napels, zijn er veel interne vluchten uit de lucht gehaald. Vergelijkbaar met de Thalys tussen Amsterdam en Parijs. En dat scheelt heel veel uitstoot!”

Marcel: “Hoe is de ontwikkeling geweest van het idee naar het uiteindelijke businessmodel?”

Raphael: “Zoals ik al zei, publiceerde ik over het reizen per trein en kreeg vooral eerst van vrienden, familie en bekenden vragen hierover. Toen ik merkte dat vragen uit andere kringen kwamen, ben ik op een bepaald moment voor anderen de reizen ook gaan boeken. Ik wist inmiddels precies hoe je de beste prijzen kon vinden. Welke dagen en tijdstippen goedkoper zijn en hoe het spoornet werkt. Ik merkte dat ik iets kon doen aan het stigma dat treinreizen per definitie duur of in ieder geval veel duurder zijn dan vliegen. Mijn missie is om de treinreis zo goedkoop mogelijk en toegankelijk te maken voor alle portemonnees. In 2018 werd deze hobby steeds serieuzer en nam de vraag toe. Zeker ingegeven door meer duurzaam denken in de maatschappij. Toen dat aspect zichtbaar steeds meer een rol begon te spelen bij reizigers, was het voor mij reden om mijn bedrijf, de Italië Centrale, te starten en voor mensen de reizen te boeken. Mijn toegevoegde waarde is dat ik de reizen tegen hele scherpe tarieven kan aanbieden.

Ik ben op 1 januari 2020 ingeschreven bij de Kamer van Koophandel en was net lekker op stoom. Op 1 maart heb ik de laatste boeking nog gedaan en toen stopte het door de komst van corona. Voor geboekte treinreizen betekende het niet doorgaan van de reis, dat het bedrag van de betaalde tickets direct worden terugbetaald. Er wordt hier niet gewerkt met vouchers. Als de trein niet rijdt krijg je het geld gewoon terug. Luchtvaartmaatschappijen hebben een heel ander businessmodel. Vliegtickets zijn ook veel te goedkoop en dat betekent dat ze steeds weer trucjes verzinnen om geld te verdienen of vast te houden.”

Marcel: “Wat hoop jij het komende jaar te bereiken?”

Ik hoop de Italië Centrale uit te breiden tot heel Europa. Het slaat aan, heb ik ook tijdens de pandemie gemerkt. Iedereen die met de trein in Europa op vakantie wil, die ik wil kunnen bedienen. Ik maak het de reizigers zo makkelijk mogelijk. De bestemmingen in Europa waar je naar toe kunt zonder te vliegen, wil ik kunnen aanbieden. Denk aan Engeland, Schotland, Griekenland, Spanje, Portugal en Oost Europa. Er het is mogelijk. Dus de Italië Centrale wordt de Europa Centrale. En daar waar nodig sluit de boot prima aan en dat betekent dat ook de eilanden goed bereikbaar zijn.

Ik zou het niet wenselijk vinden dat mensen niet meer willen vliegen en mooie plekken in Europa links laten liggen, omdat het met de trein ingewikkeld en ver lijkt. Denk bijvoorbeeld aan Griekenland. Deze plekken hebben toeristen nodig. Dat betekent dat ik op zoek ga naar partners die de situatie in die betreffende landen goed kennen zodat de klanten heel goed bediend worden.”

Marcel: “Welke plaatsen zijn volgens jou een aanrader voor mensen die met de trein Europa willen verkennen?”

Raphael: “Zonder twijfel zeg ik: denk eens aan Zuid-Italië. Het is een prachtig gebied en je wordt er met open armen ontvangen. Veel kust, een prachtig landschap, niet zoveel toeristen en je kunt er nog redelijk goedkoop en fantastisch eten. De reis die het meeste in trek was, in 2020, was de reis van Nederland naar Puglia, de hak van de laars. Sicilië is voor de meer avontuurlijke reiziger. Met drie overstappen sta je in Zuid-Italië. De reist duurt ongeveer twintig uur, waarvan één nacht in de trein. Het is comfortabel, goedkoop en zo leuk om te doen. En wat je dan doet is het geld uitgeven aan de mensen die het echt nodig hebben. Toerisme is daar iets goeds en niet destructief. Aan de andere kant zien we gebieden die bijna ten onder gaan aan toerisme zoals bijvoorbeeld Venetië, maar ook ons eigen Amsterdam. Steden als Rome en Napels zijn plekken waar je je nog echt welkom voelt. De mensen zijn dankbaar en stellen het op prijs als je hun stad of streek bezoekt.”

Marcel: “Ik kan mij helemaal vinden in deze tips. Zelf zijn wij een aantal jaar geleden in Puglia geweest en deze reis staat mij nog goed bij. Niet te vergelijken met de grote steden in het noorden maar zeer zeker de moeite waard als je het oude Italië en de nostalgie zoekt!”

Raphael: “Reis je naar Bari in Puglia, gaat het laatste traject van Milaan naar Bari per nachttrein. Het voordeel is dat je in de trein kunt kiezen voor drie comfortklassen als je wilt slapen. In het vliegtuig kun je kiezen voor businessclass, maar dat is een enorm prijsverschil met de economyclass. In de trein praat je voor meer luxe over een paar tientjes meer.”

Marcel: “Je praat er zeer bevlogen over. Heb jij hiernaast nog meer ambities?”

Raphael: “Mijn ultieme ambitie is om een trein te laten rijden van Nederland naar Rome, een directe nachttrein. Over een paar jaar wil ik dit gerealiseerd hebben. Hoe gaaf is het als je in Rotterdam op het station staat en er wordt omgeroepen dat de trein naar Rome zo zal vertrekken?! Het kan nu ook met een paar overstappen, maar zo breng je het dicht bij de mensen. Dit betekent veel lobbywerk en massa creëren. Je moet zoiets echt opbouwen. Je moet mensen laten zien dat het kan, zodat mensen in je gaan geloven. De Nederlandse startup European Sleeper wil vanaf april 2022 een nachttrein laten rijden tussen Brussel, Rotterdam, Amsterdam, Berlijn, Dresden en Praag. Je hebt ongeveer 500 passagiers nodig voor een nachttrein. Het is echt mogelijk en samenwerken met verschillende partijen is heel belangrijk.

Wat ik daarnaast nog snel wil realiseren is het optimaliseren van de website. We gaan ook workations aanbieden. Dat betekent dat je werkt in de trein en op de plaats van bestemming lekker geniet van de vrije tijd. Over een jaar, Marcel, dat zeg ik je, zouden we een compleet ander gesprek hebben, omdat er dan al heel veel is gebeurd.”

Marcel: “Dat geloof ik direct! Tot slot, wat wil jij de lezers meegeven?

Raphael: “Duurzaam reizen is leuker, makkelijker en goedkoper dan je denkt. En doe het gewoon eens, wees avontuurlijk en stap in de trein. Je kunt nu nog de trendsetter zijn en over 10 jaar zeggen: “Ik was een pionier in het treinreizen!” Zakelijke reizigers daag ik uit om ook vaker met de trein te reizen, ook naar het buitenland. Het grote voordeel van zakelijke treinreizen is dat je reizen en werken heel goed kunt combineren. Je gaat zitten, klapt je laptop open, stekker erin en met de wifi kun je direct aan het werk. Je bent telefonisch bereikbaar en er zijn speciale businesslounges en 1e klas faciliteiten die echt heel goed zijn. Ik beloof dat ik het makkelijk ga maken om heerlijk duurzaam te reizen!”

Marcel: “Ik bedank je hartelijk voor dit leuke, interessante en leerzame gesprek! Door jou ben ik heel anders gaan kijken naar reizen en dan vooral per trein. Mijn ervaring met de treinreis naar Berlijn was zeer goed en ik weet nu dat er nog veel meer bestemmingen bereikbaar zijn met alle comfort. Heel veel succes met de ontwikkeling van jouw bedrijf, ik blijf je volgen en kijk graag volgend jaar met je terug!”